●●●●○
WHO'S AFRAID OF VIRGINIA WOOLF?
TONEELSCHUUR PRODUCTIES EN TONEELGROEP OOSTPOOL
Door RiRo, gezien 18 maart 2014
Na
een feestje van de universiteit is er nog een afterparty bij Martha
en George. Als George hun jonge gasten Nick en Honey heeft
ingeschonken, begint, rijkelijk besprenkeld met alcohol, het
beroemde verbale gevecht Who's
afraid of Virginia Woolf?.
Op zaterdag 8 maart 2014 ging het in de regie van Erik Whien in
première in Haarlem. Vijftig jaar daarvoor, op zaterdag 7 maart
1964, was het stuk voor het eerst in Nederland te zien. Toen met Ank
van der Moer als Martha.
Hein
Janssen vindt in zijn recensie dat Maria Kraakman (1975), die nu
Martha speelt, 'simpelweg te jong (is) voor deze rol'. Ook het
wellustige aspect in haar spel stoort hem. Want 'als zij de jonge
Nick verleidt, is dat niet genant', zegt hij, 'maar geil.' Verder
vindt hij het een voorbeeldige productie.
'Martha,
een grote, luidruchtige vrouw, 52, goed geconserveerd, stevig
gebouwd, maar niet mollig. George,
haar echtgenoot, mager, met grijzend haar, 46.' Dat waren de
aanwijzingen toen, in de vertaling uit 1964. Jacob Derwig als George
is niet mager, en Maria Kraakman als Martha niet stevig gebouwd.
Derwig is ook nog eens zes jaar ouder dan Kraakman. Een overtreding
van twaalf jaar in het leeftijdsverschil dus. Ik vind dat geen
probleem.
Maria
Kraakman acteert goed. Luidruchtig zoals haar rol vereist, pijn
zichtbaar verbergend onder ogenschijnlijke hardheid. Jacob Derwig is
meer dan goed. Hij zet een George neer zoals alleen hij dat kan. Met
voortdurend zowel ironie als verdriet onder zijn sardonische en af en
toe vileine tekst.
In
het tweede bedrijf zitten Nick en Honey naast elkaar op de bank die
midden op het podium staat. Hun gezichten naar de zaal. Links en
rechts van hen staan George en Martha. Half van ons afgewend. De
jonge bezoekers hebben in de regie van Erik Whien een veel centralere
plaats dan in eerdere uitvoeringen die ik zag. Ook is de afstand
tussen George en Martha en hun bezoekers (en dat niet alleen door de
leeftijden van de acteurs) kleiner dan ik me van eerdere uitvoeringen
herinner.
Hein
Janssen vindt niet dat Kirsten Mulder (1973) simpelweg te oud is.
Gelukkig maar. Ik ook niet. Ik vind dat in principe een acteur of
actrice trouwens niet te jong of te oud kan
zijn voor
een rol. Een acteur of actrice kan het personage dat hij of zij moet
spelen
wel
te jong, of te oud, neerzetten. Maar Kirsten Mulder zet 'Honey,
een blond, 26 jarig, zielig, bloedarm meisje, bepaald niet knap'
(aanwijzing
uit 1964)
juist heel sterk neer.
En haar dansje op de zevende van Beethoven is heerlijk genant. Ik
vind het zelfs in de verste verte niet geil.
In
de trein leg ik de oorspronkelijke tekst en de vertaling van G.K. van
het Reve, zoals de volksschrijver toen nog heette, naast elkaar. Ik
verwachtte het eigenlijk wel, toch controleer ik het even. De quasi
terloopse opmerking van George tegen Nick dat 'het niet de
universiteit van Kiev is of zoiets' kom ik in beide versies niet
tegen. Ik houd wel van die stiekeme actualiseringen. Er zitten er nog
wel een paar in.
Nu
ik ze toch bij de hand heb, kan ik ook wel even op de achterkant
kijken. De vertaling citeert het Algemeen Dagblad. Die noemde Who's
afraid of Virginia Woolf? toen
'een requiem voor de illusie'. De redacteur van de Engelstalige
versie hield het op 'a matrimonial corrida'. Ik vind die van het
Algemeen Dagblad mooier.
Net
als Hein Janssen vind ik de Who's
afraid of Virginia Woolf? in
de regie
van
Erik Whien een voorbeeldige productie. Maar geen perfecte. Het
toneelbeeld is helemaal oke. Daar ligt het dus niet aan. Jacob Derwig
als George en Kirsten Mulder als Honey zijn meer dan goed. Waar ligt
het dan wel aan? Toch aan Maria Kraakman?
Nee,
ik denk dat het contrast tussen de speelstijl van Jacob Derwig aan de ene
kant en die van Sanne den Hartogh en Maria Kraakman aan de andere kant net even
te groot is. Misschien hadden die twee, ook al was het maar een klein
beetje, ook al was het maar af en toe, ook wat ironie onder hun
kwetsbare stoerheid (Nick) en pijn maskerende hardheid (Martha)
moeten leggen. Niet omdat hun personages dat vereisen, en zelfs als
dat voor hun personages eigenlijk niet gepast zou zijn. Want nu
steekt die verdomde Derwig met zijn perfecte driedubbel gelaagde
acteren er net iets te ver bovenuit. Ja, daar ligt het aan. Het ligt
aan Jacob Derwig.
Ga voor de speellijst en voor meer informatie naar: Toneelgroep Oostpool
Geen opmerkingen:
Een reactie posten