Recensie: Garry Davis, de droom van een wereldburger

●●●○○

 

GARRY DAVIS, DE DROOM VAN EEN WERELDBURGER
MARJOLIJN VAN HEEMSTRA / ROTHEATER EN FRASCATI

Door RiRo, gezien 18 mei 2013

Het zaallicht gaat uit, de volgspot aan. Marjolijn van Heemstra doet voor een rood gordijn alsof ze niet weet hoe ze moet kijken, niet weet hoe ze moet staan, niet weet hoe ze moet bewegen. In een glitterpak. Want de Amerikaanse musicalacteur en vredesactivist Garry Davis heeft haar verteld dat er geen verschil is tussen werkelijkheid en theater, dat er alleen theater over theater is.

Garry Davis, de droom van een wereldburger is de derde voorstelling in Van Heemstra's trilogie over verbondenheid met mensen die op dezelfde dag als zij zijn geboren. Wat met haar leeftijdgenoot Satchit uit India in haar tweede voorstelling Mahabharata wel lukte, slaagt met de Libanese Souad nu niet. Souad komt Nederland niet in. Want ze is 'vestigingsgevaarlijk'.

Bij haar zoektocht naar manieren om Souad toch naar Nederland te laten reizen, stuit ze op de 91-jarige Garry Davis. Die zijn Amerikaanse paspoort verscheurde en zichzelf tot wereldburger uitriep. Die op haar vraag hoe ze het probleem met Souad zou kunnen aanpakken, reageert met uitspraken als 'Je moet gewoon weigeren iets anders te zijn dan mens.' Of met wijsheden als 'De eerste keer dat je in opstand kwam. Als kind. Weet je dat nog? Heb je dat? Dát is een mens.'

Tot drie keer toe krijgt Van Heemstra van een deel van het publiek een open doekje. Ik weet het natuurlijk niet zeker, maar ik denk dat ze zo enthousiast klappen omdat ze het er elke keer weer heel erg mee eens zijn.

Het is het bekende patroon. De leraar, de meester, de goeroe, meestal een man, heeft in zijn jeugd iets gedaan waarvan hij vindt dat het slecht is, komt tot inkeer, ziet het licht, claimt dat hij weet hoe hij de mensheid moet redden, en is bereid anderen, tegen een stevige vergoeding uiteraard, in te wijden in dat inzicht. Een ander, meestal een vrouw, in dit geval Marjolijn van Heemstra, betaalt. Duizend dollar voor twee ochtenden. Aan het eind van de sessies wordt ze ingewijd. Als bewijs krijgt ze een stuk papier. Waarvoor ze natuurlijk extra moet betalen.

Hoewel gebaseerd op de illusie dat mensen overal ter wereld dezelfde kansen hebben, op de ontkenning dat de toevalligheid van waar je bent geboren er toe doet, en hoewel Van Heemstra haar ideaal van verbondenheid niet uitstrekt tot de man met wie ze op Schiphol urenlang in dezelfde ruimte zit, vind ik het een fascinerende voorstelling. Fascinerend hoe Van Heemstra haar droom met eenvoudige middelen tot een theatervoorstelling maakt. Fascinerend hoe ze, met verrassende details en dankzij de sterke opbouw van het verhaal, met haar zoektocht ook een scepticus als ik van het begin tot het eind weet te boeien.

Ga voor de speellijst en voor meer informatie naar: RoTheater